Nhân viên một số Apple Store tại Mỹ đang âm thầm thành lập công đoàn để phản đối chính sách trả lương của Apple. Theo Washington Post, các nhân viên tại ít nhất 2 cửa hàng Apple đã nộp đơn kiến nghị lên Ủy ban Quan hệ Lao động Quốc gia Mỹ (NLRB). Ngoài ra, nhân viên tại 6 cửa hàng khác được cho đang trong giai đoạn thành lập công đoàn để đòi quyền lợi.
Các nhân viên bán lẻ tại Apple Store có thể kiếm từ 17 USD đến hơn 30 USD/giờ, tùy thị trường và vị trí làm việc, bên cạnh 1.000-2.000 USD cổ phiếu. Tuy nhiên, mức lương trên không được cải thiện dù lạm phát ngày càng tăng. Nói cách khác, nhân viên tại Apple Store kiếm ít tiền hơn dù sản phẩm Apple bán ra ngày càng nhiều.
Thảo luận trong bí mật
Apple đang có hơn 500 cửa hàng chính thức trên khắp thế giới, trong đó hơn 270 địa điểm đặt tại Mỹ. Tổng nhân viên bán lẻ tại các Apple Store là hơn 65.000. Doanh số thông qua cửa hàng và website của Apple chiếm 36% tổng doanh thu công ty trong năm 2021, theo dữ liệu của Ủy ban Chứng khoán và Sàn giao dịch Mỹ (SEC).
 |
| Nhân viên một số Apple Store tại Mỹ bí mật lập công đoàn để đòi quyền lợi. Ảnh: Reuters. |
Lãnh đạo các nhóm kiến nghị kỳ vọng nhận được hơn 50% phiếu đồng thuận từ nhân viên để thành lập công đoàn, được NLRB công nhận tư cách pháp nhân. Trong khi đó, nhóm kiến nghị tại một cửa hàng khác yêu cầu ít nhất 80% phiếu ủng hộ trước khi nộp đơn vì lo ngại Apple sẽ thuyết phục một số người bỏ phiếu phản đối.
Để tránh bị quản lý cửa hàng phát hiện, các nhân viên đã bí mật trao đổi bằng ứng dụng nhắn tin mã hóa, đôi khi sử dụng smartphone Android, đối thủ cạnh tranh với hệ điều hành iOS để tránh bị công ty nghe lén.
Nhân viên một Apple Store cho biết quản lý tại đây đã lôi kéo nhân viên, nói rằng lập công đoàn sẽ tác động tiêu cực, khiến họ bị hạ lương và tước đi các lợi ích. "Các quản lý cố gắng nghe lén nhân viên trong khi giả vờ làm việc khác", một nhân viên bán lẻ cho biết.
Doanh thu cao nhưng trả lương thấp
Doanh thu của Apple trong năm tài chính 2021 đạt 365 tỷ USD, tăng 33% so với cùng kỳ năm ngoái. Nhân viên tại các Apple Store cho biết lương của họ ngang với công việc tại những cửa hàng bán lẻ khác, vốn có doanh thu thấp hơn nhiều so với Apple. Họ yêu cầu được tăng lương do góp phần giúp Apple bán được nhiều thiết bị hơn.
Từ đầu năm nay, Apple đã đề nghị tăng lương cho một số nhân viên bán lẻ. Tuy nhiên, nhiều người cho rằng động thái trên mang lại tác dụng ngược khi mức lương được tăng chưa đến 1 USD. Những lời hứa hẹn thăng chức, vào làm tại trụ sở Apple đôi khi không thành sự thật.
 |
| Nhiều nhân viên Apple Store dùng smartphone Android để liên lạc, tránh bị quản lý nghe lén. Ảnh: Android Authority. |
Theo một số nhân viên Apple, thành lập công đoàn sẽ giúp họ có tiếng nói khi yêu cầu công ty chia sẻ lợi ích. Nhiều nhân viên của Táo khuyết đã ủng hộ Quỹ Đoàn kết Đồng nghiệp, tổ chức hỗ trợ các nhân viên Apple và Netflix đòi quyền lợi từ công ty. Sự ủng hộ diễn ra trong bí mật, do các nhân viên sợ bị công ty phát hiện và trả thù.
Năm ngoái, Apple đã sa thải Janneke Parrish, người thành lập phong trào #AppleToo, kêu gọi cải thiện điều kiện làm việc tại công ty. Parrish cho biết cô đang bị điều tra do rò rỉ thông tin từ một buổi họp tại Apple, cáo buộc mà cô luôn phủ nhận.
Cher Scarlett, kỹ sư phần mềm kêu gọi nhân viên Apple chia sẻ công khai mức lương để vạch trần sự chênh lệch cũng bị đuổi việc để trả thù. "Nếu công ty giàu nhất thế giới không thể trả mức lương đủ sống cho công nhân thì ai sẽ trả đây?", Scarlett nói.
Trong khi nhân viên kêu gọi lập công đoàn để đòi quyền lợi, Apple đã công bố thu nhập 98,7 triệu USD của Tim Cook trong năm 2021, con số cao gấp 1.447 lần lương trung bình nhân viên Apple. Trong tài liệu gửi đến cổ đông, tổ chức tư vấn tài chính Institutional Shareholder Services (ISS) bày tỏ "mối lo ngại đáng kể" về thu nhập của Cook, kêu gọi cổ đông bỏ phiếu phản đối mức lương này.
 |
| Nhiều nhân viên cho rằng lương của họ không xứng với doanh thu Apple. Ảnh: New York Times. |
Xu hướng đấu tranh đòi quyền lợi
Apple không phải công ty duy nhất bị nhân viên chỉ trích do bất mãn tiền lương. Tháng 8/2021, nhân viên của hơn 80 cửa hàng Starbucks tại Mỹ đã nộp đơn thành lập công đoàn, được thông qua vào tháng 12 cùng năm. Đó là động lực để nhân viên Apple Store kêu gọi thành lập công đoàn, nếu thành công sẽ tạo hiệu ứng cho nhân viên những cửa hàng khác.
Vào tháng 1 năm nay, nhân viên tại Raven Software, studio thuộc hãng game Activision Blizzard đã thành lập công đoàn Liên minh Công nhân ngành Game (Game Workers Alliance). Năm 2021, các nhân viên của Google cũng lập công đoàn, nhưng không chứng nhận với NLRB.
Tất nhiên, không phải lúc nào các nhân viên cũng thành công. Tháng 4/2021, đa số nhân viên một nhà kho của Amazon tại Alabama (Mỹ) đã bỏ phiếu phản đối thành lập công đoàn. Sau khi NLRB phát hiện điểm bất thường trong đợt biểu quyết đầu tiên, các nhân viên dự kiến bỏ phiếu lại vào tháng 3.
