Ngày 21/3/2025, tại Hà Nội, Thời báo Ngân hàng đã tổ chức Hội thảo "Vốn ngân hàng góp phần thúc đẩy kinh tế tư nhân".
Phó Thống đốc Thường trực Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) Đào Minh Tú cho biết, tính đến cuối năm 2024, dư nợ tín dụng đối với các doanh nghiệp tư nhân tại các tổ chức tín dụng đạt khoảng 7 triệu tỷ đồng, tăng 14,72% so với năm 2023, chiếm khoảng 44% dư nợ tín dụng nền kinh tế. Trong đó, dư nợ tín dụng đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ đạt khoảng 2,7 triệu tỷ đồng, tăng 10,7% so với cuối năm 2023. Điều này cho thấy nguồn vốn tín dụng ngân hàng đã đáp ứng kịp thời nhu cầu vốn cho mục đích sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp tư nhân, đồng thời góp phần thúc đẩy kinh tế phát triển và tăng nguồn thu cho Ngân sách Nhà nước. Đến nay, khu vực kinh tế tư nhân đóng góp gần 50% GDP, khoảng 30% nguồn thu ngân sách nhà nước và thu hút khoảng 85% lực lượng lao động.
Không chỉ hỗ trợ về vốn, các ngân hàng còn giúp doanh nghiệp tiếp cận công nghệ mới, mở rộng quy mô sản xuất và cải thiện vị thế cạnh tranh cả trong nước và quốc tế. Những giải pháp này đang trở thành chất xúc tác quan trọng, thúc đẩy sự phát triển mạnh mẽ của khu vực kinh tế tư nhân, tạo ra những giá trị bền vững cho nền kinh tế.
Ông Nguyễn Văn Thân, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nhân nhỏ và vừa Việt Nam (VINASME) cho rằng, trong câu chuyện này, cũng phải nhìn nhận ngân hàng cũng là doanh nghiệp. "Chúng ta là doanh nghiệp nhỏ đi vay thì phải đảm bảo thế nào để người ta muốn cho vay. Thực tế, các ngân hàng hiện nay có một tồn tại là ai cũng tập trung cho doanh nghiệp lớn vì họ cũng phải lo thân mình trước, nên cũng không thể trách họ được".
Do đó, theo ông Thân: "Các doanh nghiệp nhỏ lọ mọ đi vay rất dễ bị từ chối, nên cần có sự liên kết, hỗ trợ của hiệp hội,… Để vay được ngân hàng thì bản thân doanh nghiệp nhỏ và vừa phải nâng tầm, phải có công nghệ, liên kết các doanh nghiệp với nhau".
Tại tọa đàm, nhiều diễn giả đề xuất ngành ngân hàng có những cơ chế để cho vay doanh nghiệp nhỏ và vừa. Chẳng hạn như cho vay các doanh nghiệp đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, cho vay theo mô hình chuỗi liên kết với yêu cầu tài sản đảm bảo thông thoáng,… Ngoài ra, nhiều chuyên gia cũng chỉ ra rằng cần có những nguồn vốn khác cho doanh nghiệp, không nên phụ thuộc tín dụng ngân hàng.
Phó Thống đốc Đào Minh Tú cho biết về vấn đề cho vay liên kết, cách đây 13 năm cũng đã làm thí điểm mô hình cho vay liên kết theo chuỗi giá trị, nhưng hầu hết thất bại. Chỉ có một chuỗi ở Lâm Đồng thành công vì có yếu tố nước ngoài quản trị, đầu tư công nghệ. Trong chuỗi đó, các thành viên tham gia đều có lợi ích nên có sự gắn bó. Nếu liên kết lỏng lẻo thì không thể thành công. Do đó, ngành ngân hàng cũng rất muốn cho vay theo chuỗi mà không cần tài sản đảm bảo, nhưng chuỗi này còn phụ thuộc vào các thành phần tham gia. Làm sao để xác định trách nhiệm và ràng buộc cam kết giữa các bên? Phó Thống đốc bày tỏ hy vọng mô hình chuỗi liên kết này ở Việt Nam sẽ phát triển bền vững hơn, từ đó các ngân hàng mới tự tin cho vay.
Đối với cho vay lĩnh vực đổi mới sáng tạo, ứng dụng công nghệ, chuyển đổi số, ông Tú nhận định đây là một vấn đề quan trọng vì là thế mạnh cạnh tranh. Doanh nghiệp nào đi sớm thì có lợi thế cạnh tranh, còn ai đi chậm thì thất bại. Nhưng làm thế nào để doanh nghiệp đổi mới sáng tạo thì phải có nguồn lực? Ông cho rằng chỉ dựa vào vốn ngân hàng là không đủ, và tính chất vốn của ngân hàng cũng không thể bao phủ hết được. "Vì vậy, cần có nhiều nguồn lực khác từ chính sách, các quỹ. Chúng ta cần có những kiến nghị với bộ, ngành, Chính phủ để có sự đầu tư cho lĩnh vực này", ông nói.
