Hộ kinh doanh chật vật chuyển đổi thuế (*): Nhiều cơ quan vào cuộc hỗ trợ

Trước những lo ngại xung quanh quy định thuế mới, cơ quan chức năng và các doanh nghiệp (DN) liên quan đã chủ động vào cuộc hỗ trợ, tháo gỡ khó khăn cho tiểu thương và hộ kinh doanh, trong bối cảnh chỉ còn hơn một tháng nữa quy định sẽ chính thức có hiệu lực (từ ngày 1-1-2026).

Những lưu ý quan trọng

Bà Mai Thị Nghĩa Lê, Trưởng Phòng Thuế cá nhân, hộ kinh doanh và thu khác - Thuế TP HCM, cho biết quá trình chuyển đổi từ hộ khoán sang kê khai đòi hỏi người kinh doanh phải nắm rõ và thực hiện đúng nhiều bước quan trọng. Trong đó, việc chuẩn bị hóa đơn bao gồm hóa đơn điện tử và chứng từ mua hàng.

Theo bà Lê, dù hộ kinh doanh chuyển từ khoán sang kê khai vẫn áp dụng việc tính thuế theo tỉ lệ trên doanh thu (chưa sử dụng phương pháp khấu trừ thuế GTGT) nhưng việc quản lý hóa đơn đầu vào - đầu ra vẫn cần được thực hiện nghiêm túc. Đây là cơ sở quan trọng để chứng minh nguồn gốc hàng hóa khi chuyển phương pháp tính thuế hoặc khi cơ quan thuế kiểm tra. Hộ kinh doanh cần chủ động lựa chọn và ký hợp đồng với các nhà cung cấp giải pháp hóa đơn điện tử uy tín, nhất là phần mềm hóa đơn khởi tạo từ máy tính tiền theo quy định mới.

Ông Nguyễn Tiến Dũng, Phó trưởng Thuế TP HCM, cho rằng hộ kinh doanh phải làm quen với việc kê khai thuế trên các nền tảng điện tử như eTax, eTax Mobile hoặc Cổng dịch vụ công quốc gia. Trước hết, hộ kinh doanh cần chuẩn bị máy tính, điện thoại thông minh, máy in và phần mềm phù hợp để phục vụ việc xuất hóa đơn, kê khai thuế định kỳ. "Nếu không chuẩn bị các công cụ này thì họ sẽ rất khó khăn khi quy định chính thức có hiệu lực" - ông nhấn mạnh.

Nhiều cơ quan, doanh nghiệp đang tích cực hỗ trợ hộ kinh doanh chuyển đổi từ thuế khoán sang kê khai nộp thuế theo doanh thu. Ảnh: LÊ TỈNH

Theo ông Nguyễn Tiến Dũng, ngành thuế đã ban hành kế hoạch chuyển đổi toàn bộ hộ kinh doanh sang hình thức nộp thuế theo kê khai. Cục Thuế cũng chỉ đạo 29 thuế cơ sở rà soát, phân loại hộ kinh doanh theo 3 nhóm doanh thu: dưới 200 triệu đồng, từ 200 triệu đến 3 tỉ đồng và trên 3 tỉ đồng/năm.

TIN LIÊN QUANHộ kinh doanh chật vật chuyển đổi thuế (*): Lo lắng về ngưỡng doanh thu chịu thuế

Việc phân loại này nhằm hướng dẫn đúng đối tượng, hỗ trợ xuyên suốt quá trình chuyển đổi. Ngành thuế đang phối hợp với các nhà cung cấp giải pháp hóa đơn điện tử, đơn vị tư vấn và đại lý thuế để hỗ trợ hộ kinh doanh thực hiện các bước cần thiết.

Bà Nguyễn Thị Minh Khuê, Phó Chủ tịch HĐQT Công ty CP Công nghệ Sapo, cho biết DN đang triển khai chương trình "Cam kết tiếp sức 5 triệu hộ kinh doanh", miễn phí trọn bộ giải pháp chuyển đổi sang thuế kê khai. Bộ giải pháp Sapo 6870 gồm: quản lý bán hàng, xuất hóa đơn điện tử và kê khai thuế tự động ngay trên điện thoại.

Hộ kinh doanh tham gia chương trình được miễn phí 24 tháng sử dụng phần mềm, 2.000 hóa đơn điện tử và 3 tháng dùng chữ ký số. Đối với các hộ quy mô lớn hoặc đang chuyển đổi lên DN, Sapo còn tặng kèm phần mềm kế toán Sapo Accounting để đáp ứng đầy đủ các quy định về sổ sách và chứng từ.

Ở góc độ DN cung cấp giải pháp, ông Nguyễn Gia Bảo Long, Giám đốc Phát triển kinh doanh - Công ty CP Công nghệ Haravan, thông tin nhu cầu triển khai hóa đơn điện tử đối với hộ kinh doanh đang tăng rất mạnh. Theo ông, hiện chi phí cho gói 5.000 hóa đơn chỉ từ 2,5 triệu đồng, phù hợp với các hộ kinh doanh quy mô vừa và lớn. Nhiều giải pháp có thể vận hành ngay trên điện thoại mà không cần máy tính tiền, giúp quá trình chuyển đổi trở nên nhẹ nhàng hơn.

Mở đường lên doanh nghiệp

Các chuyên gia cho rằng chuyển đổi sang thuế kê khai không chỉ là điều chỉnh kỹ thuật mà còn là bước ngoặt lớn, giúp hộ kinh doanh minh bạch hóa hoạt động, từng bước tiệm cận mô hình DN.

Ông Nguyễn Gia Bảo Long cho biết thời gian qua, nhiều hộ kinh doanh đã chủ động chuyển lên DN vì nhận thấy lợi ích khi xuất hóa đơn đầy đủ, dễ kiểm soát chi phí và thuận lợi khi giao dịch với DN khác. "Những hộ có định hướng phát triển lên DN sẽ chủ động tuân thủ quy định, không còn lo chi phí bị bác bỏ. Haravan sẵn sàng hướng dẫn chi tiết để quá trình chuyển đổi diễn ra suôn sẻ" - ông cam kết.

Ở góc độ người kinh doanh, bà Phan Thị Hồng Loan, chủ quán Cà phê 2G ở TP HCM, nhấn mạnh rào cản lớn nhất với hộ kinh doanh là tâm lý. Theo bà, trước đây, hộ kinh doanh chỉ ghi chép đơn giản, nay phải làm sổ sách bài bản, áp dụng phần mềm nên dễ gặp áp lực.

Bà Loan ví von: "Việc chuyển đổi giống như học sinh cấp 2 bước vào đại học, đối mặt môi trường mới, yêu cầu mới. Nhiều người lo ngại sai sót, đặc biệt khi không quen công nghệ". Ngoài ra, trong giai đoạn đầu, khó nhất là chi phí mua phần mềm, đào tạo nhân sự và xử lý lỗi kỹ thuật, nhất là với hộ lớn tuổi. Tuy nhiên, khi họ đã quen với hệ thống, việc vận hành sẽ hiệu quả hơn.

Bà Loan so sánh chuyển sang DN khiến chi phí tăng nhưng đổi lại, việc quản trị tài chính sẽ rõ ràng hơn. "Trong ngành cà phê, chỉ cần biết một ký cà phê pha được bao nhiêu ly, mỗi ly tốn bao nhiêu, biến động giá ra sao, chủ DN sẽ nhanh chóng nhận ra sản phẩm cốt lõi để tối ưu hóa" - bà dẫn chứng. Từ đó, hộ kinh doanh sẽ học thêm các mảng quản trị, vận hành, marketing để phát triển bài bản hơn.

Ngoài ra, lợi ích lớn nhất của việc chuyển từ hộ kinh doanh lên DN là có tư cách pháp nhân, tài khoản ngân hàng, dễ ký hợp đồng, tham gia đấu thầu và tạo uy tín với đối tác. DN cũng có thể mở rộng quy mô, tiếp cận vốn từ nhiều kênh như ngân hàng, nhà đầu tư hoặc liên doanh, liên kết.

Ông Nguyễn Chánh Trung, Phó Giám đốc Khối khách hàng cá nhân - Ngân hàng Bản Việt (BVBank), cho hay ngân hàng đang đẩy mạnh mô hình cho vay dựa trên dòng tiền thực tế - tức dựa vào doanh thu qua tài khoản, hóa đơn điện tử, dữ liệu POS hoặc chứng từ thuế thay vì tài sản thế chấp. Cách làm này vừa minh bạch vừa mở rộng khả năng vay vốn cho hộ kinh doanh sau khi chuyển đổi thuế.

"Chúng tôi xây dựng chuỗi giải pháp liền mạch từ hộ kinh doanh đến DN nhỏ và vừa, hỗ trợ vốn lưu động, tài sản cố định lẫn quản lý dòng tiền sau chuyển đổi. Mục tiêu là giảm rào cản tiếp cận vốn nhưng vẫn bảo đảm an toàn tín dụng" - ông Trung nhấn mạnh. 

(*) Xem Báo Người Lao Động từ số ra ngày 19-11