Mì ăn liền vốn là một món ăn rất quen thuộc với mọi gia đình Việt Nam. Thế nhưng, cùng với sự phổ biến ấy, có không ít đồn đoán và hiểu lầm xoay quanh sản phẩm này. Trước vấn đề đó, ngày 11-12, Báo Người Lao Động và Công ty CP Acecook Việt Nam tổ chức Talkshow "Mì ăn liền - Hiểu đúng để an tâm sử dụng".
Mì ăn liền có "kém dinh dưỡng"?
Theo thống kê của Hiệp hội Mì ăn liền Thế giới (WINA) năm 2020, Việt Nam là quốc gia có mức độ yêu thích mì ăn liền đứng thứ 2 thế giới, chỉ sau Hàn Quốc.
Năm 2024, Việt Nam không chỉ tiêu thụ mì ăn liền nhiều nhất thế giới (81 gói/người) mà còn xuất khẩu mạnh mẽ, trong đó thương hiệu Acecook với 239 triệu gói đến hơn 40 quốc gia. Điều đó cho thấy sự tăng trưởng vượt bậc trong ngành công nghiệp mì ăn liền, củng cố vị thế dẫn đầu nhờ dân số đông, kinh tế tăng trưởng và văn hóa ẩm thực ưa chuộng món nước. Các công ty nội địa và quốc tế cũng liên tục đầu tư, giúp sản phẩm thêm đa dạng và kênh phân phối rộng khắp.
Các chuyên gia dinh dưỡng tham gia Talkshow “Mì ăn liền - Hiểu đúng để an tâm sử dụng” do Báo Người Lao Động và Công ty CP Acecook Việt Nam tổ chức sáng 11-12 .Ảnh: TẤN THẠNH
Tham dự chương trình, TS Đỗ Việt Hà, Phó Chủ tịch Hội Hóa học TP HCM, cho hay mì ăn liền ra đời tại Nhật Bản năm 1958. Với nhiều tiện ích trong cuộc sống - như: chế biến nhanh chóng, không mất nhiều thời gian đun nấu, có thể bảo quản được trong thời gian dài, rất phù hợp để tích trữ... - mì ăn liền đã nhanh chóng trở thành món ăn phổ biến và được yêu thích trên thế giới. Một trong những nơi mà mì ăn liền được xem như món ăn khó thể thiếu trong cuộc sống của nhiều thế hệ sinh viên, người lao động chính là Việt Nam.
Trong ký ức tuổi thơ của không ít người, mì ăn liền từng là món ăn "xa xỉ", chỉ sử dụng vào những dịp đặc biệt, hoặc khi đau ốm mới được gia đình nấu cho ăn. Tại nhiều gia đình đông anh em, mì ăn liền nhiều khi được chế biến thành món canh, dùng chung với cơm. Hôm nào mẹ đi chợ về mà trong giỏ có vài gói mì là y như rằng mấy anh chị em trong nhà sẽ tíu tít, vui mừng hớn hở...
Tuy nhiên, hiện nay, khi điều kiện sống ngày càng nâng cao, trong suy nghĩ của nhiều người tiêu dùng, giá trị sử dụng mì ăn liền rất thấp. Nhiều người chỉ ăn mì gói khi không còn lựa chọn nào khác. Thậm chí, món ăn này bị gán với hình ảnh "nghèo", "kém dinh dưỡng".
ThS dinh dưỡng Trương Nhật Khuê Tường, giảng viên Trường Đại học Y Dược TP HCM, có cái nhìn khác. Bà khẳng định mì ăn liền không "rỗng" như nhiều người nghĩ, vì trong mì có năng lượng và chất bột đường. Cụ thể, sợi mì được làm chủ yếu từ bột mì, là nguồn cung cấp chất bột đường, giúp tạo năng lượng. Một gói mì thường chứa khoảng 350-450 kcal, tương đương một bữa ăn nhẹ hoặc một bữa nhỏ. Vì được chiên qua dầu, mì còn có thêm chất béo, giúp tạo cảm giác no lâu.
Mì ăn liền cũng chứa một lượng nhỏ chất đạm từ bột mì, gói súp hay gói thịt - rau sấy (nếu có), song không thể so sánh với nguồn đạm từ thịt, cá, trứng, sữa. Do đó, nếu chỉ dùng mì ăn liền mà không bổ sung thực phẩm khác, bữa ăn sẽ thiếu protein.
Hiện nay, nhiều hãng đã bổ sung vitamin và các khoáng chất như canxi, sắt, kẽm, vitamin nhóm B… vào mì ăn liền. Người tiêu dùng có thể xem bảng thành phần dinh dưỡng trên bao bì để chọn sản phẩm phù hợp nhu cầu của mình.
"Tóm lại, mì ăn liền vẫn là một thực phẩm cung cấp năng lượng, chất bột đường, chất béo, một ít đạm và vi chất, chứ không phải "vô giá trị". Vấn đề là dùng thế nào, kết hợp với gì, ăn với tần suất bao nhiêu" - ThS Tường nhìn nhận.
Trở thành người tiêu dùng thông thái
Theo TS Đỗ Việt Hà, cũng như nhiều mặt hàng thiết yếu khác, mì ăn liền là sản phẩm được kiểm soát chặt chẽ về an toàn thực phẩm, vì vậy người tiêu dùng có thể yên tâm sử dụng.
Tuy nhiên, để trở thành người tiêu dùng thông minh, việc cân đối dinh dưỡng là rất quan trọng. Người dùng nên bổ sung rau tươi, trứng, thịt hoặc cá để bữa ăn đầy đủ chất hơn, song vẫn nên tránh lạm dụng mì ăn liền thường xuyên. Việc lựa chọn sản phẩm từ những nhà sản xuất uy tín cũng là yếu tố then chốt để bảo đảm an toàn.
Các chuyên gia dinh dưỡng cho biết những loại thực phẩm công nghiệp như mì ăn liền thường chứa lượng muối cao nhằm bảo quản lâu, kèm theo lượng chất béo nhiều hơn so với món ăn nấu từ thực phẩm tươi. Vì vậy, người nội trợ nên chủ động giảm bớt gói gia vị, đồng thời uống nhiều nước sau khi ăn mì.
Nếu chọn mì ăn liền cho bữa trưa, buổi chiều nên tăng lượng đạm và rau để cân bằng dinh dưỡng trong ngày. Với người mắc bệnh tăng huyết áp, rối loạn mỡ máu, đái tháo đường hay gan nhiễm mỡ, việc đọc kỹ nhãn sản phẩm và điều chỉnh gia vị càng cần thiết hơn.
Nhiều doanh nghiệp đã bổ sung rau sấy, canxi hoặc các vi chất vào mì để phục vụ trẻ em và người ăn kiêng. Trên thị trường cũng có các dòng mì làm từ kiều mạch hoặc sợi trộn nhiều chất xơ, giảm tinh bột. Ngoài ra, người tiêu dùng có thể chọn loại mì có khối lượng nhỏ hơn để giảm năng lượng nạp vào.
"Điều quan trọng nhất là "hiểu sản phẩm, hiểu cơ thể mình và biết cách bù trừ dinh dưỡng" để mì ăn liền trở thành món tiện lợi mà vẫn bảo đảm sức khỏe" - ThS Trương Nhật Khuê Tường nhấn mạnh.
Nên dùng với tần suất hợp lý
Theo các chuyên gia dinh dưỡng, mì ăn liền là thực phẩm tiện lợi nhưng vẫn an toàn nếu sử dụng với tần suất hợp lý, sao cho các bữa ăn còn lại trong tuần vẫn bảo đảm đủ cơm, rau, cá, thịt và trái cây.
Khi đã chọn mì cho bữa ăn, người dùng có thể "nâng cấp" tô mì để cân đối hơn bằng cách thêm rau xanh, trứng, thịt nạc, tôm hoặc đậu hũ. Việc giảm bớt gói gia vị cũng giúp kiểm soát lượng muối - điều rất quan trọng với người tăng huyết áp hoặc mắc bệnh thận.
Các chuyên gia nhấn mạnh sức khỏe không phụ thuộc vào món ăn đơn lẻ nào mà được quyết định bởi cả mô hình ăn uống và lối sống hằng ngày. Vì vậy, cần ăn đa dạng thực phẩm, hạn chế đồ chiên rán và nước ngọt, giảm rượu bia, không hút thuốc, ngủ đủ giấc và vận động thường xuyên. Trẻ em vẫn có thể ăn mì nhưng cha mẹ cần kiểm soát tần suất, không đáp ứng ngay mỗi khi trẻ đòi hỏi.
