Chuỗi ngày chiến thắng liên tiếp của ông Trump

Chỉ vài giờ sau khi “đạo luật to đẹp” - bao gồm hàng loạt ưu tiên chính sách của Nhà Trắng - được Quốc hội Mỹ thông qua hôm 3/7, Tổng thống Mỹ Donald Trump tỏ ra ngạc nhiên với việc mọi thứ đang diễn ra tốt đẹp với ông trong thời gian gần đây.

“Chúng ta có hai tuần thật tuyệt vời, phải không?”, ông Trump nói với những người ủng hộ tại bang Iowa. “Đó là hai tuần tuyệt vời nhất - đã có ai trải qua hai tuần tuyệt vời hơn thế này chưa?”.

Dù tỷ phú Elon Musk vừa tuyên bố thành lập “đảng nước Mỹ” nhằm đối trọng cả đảng Cộng hòa và Dân chủ, các nhà quan sát cho rằng động thái này hiện chưa gây tác động rõ rệt tới thế thượng phong của ông Trump. Giới phân tích đánh giá rằng sự hậu thuẫn nội bộ dành cho Tổng thống Mỹ vẫn rất vững chắc, đặc biệt sau khi đạo luật “to đẹp” được thông qua với tỷ lệ sít sao.

Ông Trump có nhiều lý do để vui. Hai tuần vừa qua đánh dấu nhiều thắng lợi lớn của ông, cả trên mặt trận chính trị, pháp lý lẫn đối ngoại. Dù vậy, ông và phe Cộng hòa giờ đây sẽ phải giải quyết nốt các thách thức còn lại - bao gồm nguy cơ thắng lợi lần này sẽ ảnh hưởng tới cuộc bầu cử giữa kỳ năm 2026.

Thắng lợi liên tục

Chỉ trong hai tuần, ông Trump đã nhận được hàng loạt tin vui.

Về đối ngoại, quyết định tấn công Iran của ông ông khiến chương trình hạt nhân của Tehran chậm lại mà không khiến xung đột lan rộng. Tại hội nghị thượng đỉnh Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO), ông buộc các đồng minh tăng cường chi tiêu quốc phòng - điều Washington đã cố gắng thuyết phục trong nhiều năm qua.

Trong nước, Tòa án Tối cao Mỹ ban hành hàng loạt phán quyết khẳng định quyền hành pháp của tổng thống, giúp ông tự tin hơn trong áp đặt và thực thi chính sách.

Nền kinh tế Mỹ tiếp tục ổn định, bất chấp những dự báo rằng thuế quan sẽ đem lại ảnh hưởng tiêu cực, góp phần đưa thị trường chứng khoán Mỹ tăng lên mức kỷ lục. Tình trạng nhập cư bất hợp pháp cũng liên tục cải thiện, số người nhập cư trái phép vào Mỹ rơi xuống mức thấp nhất trong hàng thập kỷ.

Người nhập cư trái phép vào Mỹ suy giảm nhanh chóng sau các chính sách cứng rắn của chính quyền Trump. Ảnh: Reuters.

Hôm 2/7, công ty mẹ của CBS News cũng đã chấp nhận trả 16 triệu USD để dàn xếp cáo buộc chương trình “60 phút” của CBS thiên vị đối thủ ông Trump trong cuộc bầu cử năm 2024.

Đặc biệt, việc “đạo luật to đẹp” được thông qua bất chấp nhiều tranh cãi cho thấy vị thế thống trị của ông Trump trong đảng Cộng hòa, giúp ông có quyền định hướng chính sách tài khóa và xã hội tại Mỹ trong những năm tới, thậm chí là những thập kỷ tới.

Hôm 2/7, một quan chức Nhà Trắng chia sẻ ông Trump đã có tâm trạng đặc biệt lạc quan trong nhiều ngày - dù khi đó dự luật của ông vẫn chưa rõ có thể thông qua hay không. Thay vì tỏ ra khó chịu với các đảng viên Cộng hòa chưa ủng hộ dự luật, ông cố gắng thuyết phục họ.

Một ngày trước đó, ông phấn khích đến mức trả lời tới 74 câu hỏi từ báo giới trong vòng một ngày. Ông không muốn dừng nói, vị quan chức Nhà Trắng cho biết.

“Điều không phải bàn là Tổng thống đã có chuỗi thắng lợi đáng kinh ngạc”, ông Neil Newhouse, chuyên gia thăm dò dư luận của đảng Cộng hòa, nhận xét. “Đó là minh chứng cho sức ảnh hưởng to lớn của ông với đảng Cộng hòa. Tôi không thể nhớ ra vị tổng thống nào gần đây có sức ảnh hưởng lớn với đảng như vậy”.

Tầm nhìn 2026

Dù vậy, con đường phía trước với ông Trump vẫn còn nhiều thách thức.

“Chiến thắng của ông ấy có thể vô nghĩa nếu ông và đảng mình không thể chứng minh với người dân ích lợi của ‘đạo luật to đẹp’ với cử tri và giữ thế đa số của đảng Cộng hòa sau (cuộc bầu cử) 2026”, ông Newhouse nói. “Rõ ràng là ông Trump đã thắng trận chiến chính sách đầu tiên. Tuy nhiên, cuộc chiến là quyền kiểm soát Washington vào tháng 11 năm sau”.

Nhận định của ông Newhouse là có cơ sở. “Đạo luật to, đẹp” ảnh hưởng đến cuộc sống của nhiều người dân Mỹ - đặc biệt là những người thu nhập thấp dựa vào an sinh xã hội. Đây sẽ là nguy cơ với các nghị sĩ Cộng hòa ủng hộ dự luật trong cuộc bầu cử giữa kỳ năm 2026.

Các nghị sĩ Cộng hòa ăn mừng sau khi "đạo luật to đẹp" được thông qua hôm 3/7. Ảnh: Reuters.

“Tổng thống cần dẫn đầu nỗ lực giải thích. ‘Chiếc loa’ mà ông ấy có là to nhất nước Mỹ”, ông Karl Rove, Phó chánh văn phòng Nhà Trắng dưới thời cựu Tổng thống George W. Bush, nói với Fox News.

Theo phe phản đối, việc đạt được những thành tựu không có nghĩa mọi thứ đều tốt đẹp với ông Trump. Ông James Carville, chiến lược gia của đảng Dân chủ, chỉ ra tỷ lệ ủng hộ của cử tri dành cho ông Trump vẫn không ở mức cao.

Theo số liệu của Đại học Quinnipac, chỉ khoảng 29% cử tri ủng hộ đạo luật “to đẹp”. Tỷ lệ ủng hộ trong đảng Cộng hòa cũng chỉ là khoảng hai phần ba, tương đối thấp nếu xét đến việc đại đa số nghị sĩ Cộng hòa ủng hộ đạo luật. Rất ít cử tri độc lập và Dân chủ ủng hộ đạo luật.

“Bất kể ông đã làm được gì, dường như công chúng vẫn không mấy hài lòng”, ông Carville nói.

“Đạo luật to đẹp” dù chứng minh vị thế của ông Trump nhưng cũng cho thấy chia rẽ trong đảng Cộng hòa - đặc biệt là việc tỷ phú Elon Musk rời chính quyền và công khai chỉ trích ông chủ Nhà Trắng.

Một số lời hứa khác của ông Trump vẫn đang “treo” - như giải quyết cuộc khủng hoảng tại Ukraine. Các tác động từ thuế quan vẫn chưa rõ ràng khi nước Mỹ và cả thế giới vẫn chờ đợi ngày 9/7 - khi các mức thuế đối ứng có hiệu lực trở lại.