'Bom tấn' tỷ USD mới của Thế Giới Di Động?

IPO Bách Hóa Xanh là mục tiêu mà CTCP Đầu tư Thế Giới Di Động (HoSE: MWG) đang hướng tới. Doanh nghiệp kỳ vọng đưa chuỗi bán lẻ này lên sàn chứng khoán vào năm 2028.

Tại buổi gặp gỡ nhà đầu tư gần đây, Chủ tịch HĐQT Nguyễn Đức Tài nhấn mạnh việc tách riêng các chuỗi kinh doanh là cần thiết. Theo ông, các chuỗi của Thế Giới Di Động có thể giống nhau về kiến thức vận hành, tuyển dụng, đào tạo và hệ thống hỗ trợ, nhưng sản phẩm lại hoàn toàn khác biệt. "Một chiếc tivi của Điện Máy Xanh và con cá ở Bách Hóa Xanh không có nhiều liên hệ", ông Tài lấy ví dụ.

Chủ tịch MWG cho rằng nếu để chung trong một tập thể, sức mạnh của CEO các chuỗi sẽ bị hạn chế. Ngược lại, khi tách riêng, mỗi người sẽ có thêm động lực, sự quyết tâm và "máu lửa" để dẫn dắt tập thể.

Ông khẳng định IPO cũng là cách "tái sinh" các chuỗi, mở ra giai đoạn tăng trưởng "vũ bão" và thú vị hơn, với trọng tâm là chất lượng thay vì chỉ số lượng.

Ngoài ra, việc IPO riêng lẻ từng chuỗi cũng sẽ cho phép nhà đầu tư chọn đúng chuỗi mà họ tin tưởng và muốn rót vốn trực tiếp.

Tìm được hướng đi

Ra đời năm 2015, Bách Hóa Xanh từng phát triển với tốc độ chóng mặt, từ vài điểm bán lên hơn 2.100 cửa hàng chỉ sau 5 năm. Tuy nhiên, tăng trưởng quá nhanh lại kéo theo hệ quả là vận hành kém hiệu quả, khiến chuỗi thua lỗ kéo dài.

Đến năm 2022, MWG quyết định đóng hàng trăm cửa hàng hoạt động yếu kém, tinh gọn bộ máy và chuẩn hóa mô hình. "Cú phanh gấp" này giúp hệ thống rà soát toàn diện, cắt giảm chi phí, tập trung vào những vị trí có tiềm năng doanh thu cao.

Kết quả, đến cuối năm 2023, Bách Hóa Xanh đã đạt điểm hòa vốn ở cấp độ cửa hàng, với doanh thu trung bình đạt 1,8 tỷ đồng/tháng.

Sau "cú phanh gấp", Bách Hóa Xanh đang tìm lại đà tăng trưởng. Ảnh: Liên Phạm.

Sau khi ổn định, chuỗi bắt đầu tăng trưởng trở lại. Nửa đầu năm nay, Bách Hóa Xanh đạt gần 22.600 tỷ đồng doanh thu, tăng hơn 16% so với cùng kỳ năm ngoái, chiếm gần 1/3 tổng doanh thu của toàn hệ thống Thế Giới Di Động. Đáng chú ý, chuỗi ghi nhận lợi nhuận sau thuế đạt 205 tỷ đồng, trong đó riêng quý II đóng góp tới 182 tỷ đồng, cũng là quý thứ 5 liên tiếp có lãi.

Song song đó, chuỗi bách hóa này cũng đã tìm được công thức mở mới và chi phí đầu tư cho mỗi cửa hàng mới đã giảm xuống còn khoảng 1-1,5 tỷ đồng, tạo điều kiện để mở rộng trở lại. Chỉ trong 6 tháng đầu năm, chuỗi đã mở 414 cửa hàng mới, vượt kế hoạch cả năm.

Từ nay đến cuối năm, chuỗi bách hóa của ông Nguyễn Đức Tài dự kiến có thêm khoảng 200 cửa hàng, tập trung tại các tỉnh thành từ Thanh Hóa trở vào phía Nam. Riêng tháng 7, chuỗi khai trương thêm 20 cửa hàng, doanh thu tăng 4% so với tháng trước.

Chủ tịch HĐQT Nguyễn Đức Tài nhận định Bách Hóa Xanh đang ở giai đoạn đầu phát triển và tiếp tục tăng trưởng nhờ cả số lượng lẫn chất lượng, trong đó số lượng sẽ được ưu tiên để nhanh chóng chiếm lĩnh thị trường.

Ban lãnh đạo kỳ vọng lợi nhuận cả năm của chuỗi sẽ vượt 600 tỷ đồng, cao hơn mục tiêu tối thiểu 500 tỷ đồng đặt ra hồi đầu năm. "Việc mở cửa hàng mới ở miền Trung không ảnh hưởng đến kế hoạch này", ông Vũ Đăng Linh, Tổng giám đốc MWG khẳng định.

Tăng tốc

Thế Giới Di Động đánh giá thị trường thực phẩm và hàng tiêu dùng nhanh (FMCG) ở Việt Nam với quy mô khoảng 60 tỷ USD, còn nhiều dư địa phát triển. Đây được xem là nền tảng để Bách Hóa Xanh tăng tốc, hướng đến mục tiêu niêm yết vào năm 2028.

Về cơ cấu sở hữu, ban lãnh đạo MWG cho biết khá cởi mở trong việc điều chỉnh tỷ lệ nắm giữ tại các chuỗi sau IPO. Tuy nhiên, việc giảm tỷ lệ sở hữu sẽ không diễn ra trong thời gian quá ngắn hay đột ngột.

Ở giai đoạn đầu, tập đoàn dự kiến bán 20-30% vốn cho đối tác, trong khi tập đoàn vẫn nắm giữ 70-80% cổ phần. Về lâu dài, công ty cho biết sẵn sàng điều chỉnh linh hoạt, với điều kiện Thế Giới Di Động vẫn duy trì vai trò cổ đông chi phối với tỷ lệ trên 50%.

Tuy nhiên, thách thức lớn nhất của chuỗi hiện nay là khoản lỗ lũy kế hàng nghìn tỷ đồng. Dù đã có lãi 5 quý liên tiếp, Bách Hóa Xanh vẫn còn gánh khoản lỗ hơn 6.900 tỷ đồng tính đến cuối tháng 6.

Ban lãnh đạo MWG cũng cho biết để IPO, chuỗi phải tiếp tục duy trì lợi nhuận dương và vượt qua sức ép cạnh tranh gay gắt từ các siêu thị, cửa hàng tiện lợi, để xóa khoản lỗ lũy kế.

Để đạt được điều này, chiến lược của chuỗi là phát triển song song kênh bán hàng offline và online, đồng thời gia tăng doanh thu từ hệ thống hiện hữu.

Bên cạnh đó, Bách Hóa Xanh còn đặt trọng tâm vào chất lượng và an toàn thực phẩm thông qua hợp tác với nhà cung cấp uy tín, đảm bảo nguồn hàng ổn định. Doanh nghiệp cũng triển khai văn hóa "familyship" với nhà cung cấp, tức cùng nhau cắt giảm chi phí từ sản xuất, đóng gói, kho bãi, vận chuyển đến quảng cáo, trưng bày, hậu mãi... Mục tiêu là tối ưu chi phí vận hành cho cả Bách Hóa Xanh và nhà cung cấp, qua đó tăng lợi nhuận cho hai bên.

Trong giai đoạn tới, Bách Hóa Xanh sẽ phát triển song song kênh bán hàng offline và online. Ảnh: Liên Phạm.

Đáng chú ý, mới đây, ông Vũ Đăng Linh đã tiết lộ từ năm 2026, Bách Hóa Xanh sẽ bắt đầu "Bắc tiến", dự kiến mở khoảng 1.000 cửa hàng mỗi năm. "Trong năm nay chúng tôi đã có thể mở hơn 600 cửa hàng thì việc mở mới 1.000 cửa hàng trong năm sau là khả thi", ông nói.

Theo CEO Thế Giới Di Động, biên lợi nhuận ròng của Bách Hóa Xanh được kỳ vọng đạt 4-5% doanh thu, tương tự chuỗi Thegioididong.com.

Ngoài mục tiêu IPO, MWG còn đặt tham vọng doanh thu của Bách Hóa Xanh đạt 10 tỷ USD vào năm 2030. Để hiện thực hóa, ông Nguyễn Đức Tài cho rằng mô hình cửa hàng hiện nay (150-200 m2) là chưa đủ. Dó đó, thời gian tới, công ty sẽ triển khai nhiều mô hình kinh doanh khác nhau và tập trung mạnh vào cả kênh online.

Chủ tịch MWG cho biết đã thử nghiệm các mô hình như cửa hàng chỉ bán hàng FMCG (hàng tiêu dùng nhanh), cửa hàng chỉ bán hàng tươi, cửa hàng nhỏ gọn (compact) nằm ở tầng trệt của các block chung cư... Tuy nhiên, những mô hình này hiện chưa được triển khai rộng rãi.

"Trước mắt chuỗi bách hóa này sẽ tập trung vào cung ứng hàng tươi và FMCG. Công ty đã thử nghiệm và đang đóng gói các mô hình khác để triển khai sau khi mô hình chuẩn hiện tại đã ổn định", ông Tài bổ sung.

Cũng liên quan tới hoạt động của chuỗi bách hóa này, hồi tháng 2/2024, Reuters cho biết CDH Investments, công ty quản lý tài sản có trụ sở tại Bắc Kinh (Trung Quốc), đã đàm phán để mua 5-10% cổ phần của Bách Hóa Xanh với định giá khi đó khoảng 1,7 tỷ USD.

Dù đến tháng 4, CTCP Đầu tư và Công nghệ Bách Hóa Xanh - công ty con của Thế Giới Di Động - cho biết đã hoàn tất giao dịch chào bán riêng lẻ 5% vốn cho CDH Investment, song giá trị thương vụ lại không được tiết lộ.