Nhà máy Nhiệt điện (NMNĐ) Sông Hậu 1 đặt tại thị trấn Mái Dầm, huyện Châu Thành, tỉnh Hậu Giang, thuộc Trung tâm điện lực Sông Hậu. Công trình do Petrovietnam làm chủ đầu tư, Tổng thầu EPC là Tổng công ty Lắp máy Việt Nam (LILAMA), cả 2 đều là pháp nhân Việt Nam. Dự án này chính thức được khởi công xây dựng vào năm 2015 với tổng mức đầu tư hơn 43.000 tỷ đồng (tương đương khoảng 2 tỷ USD).
NMNĐ Sông Hậu 1 là dự án nhiệt điện than có công suất tổ máy lớn, công nghệ lò hơi kiểu lò than phun thông số siêu tới hạn, trực lưu, đốt trực tiếp, quá nhiệt trung gian 1 lần, sử dụng công nghệ vòi đốt giảm phát thải NOx; turbine ngưng hơi truyền thống, quá nhiệt trung gian 1 cấp, trích hơi gia nhiệt nước cấp, thông số hơi đầu vào siêu tới hạn.
Nhà máy có công suất 2 tổ máy là 1.200 MW. NMNĐ Sông Hậu 1 với số giờ vận hành bình quân năm khoảng 6.500 giờ/năm, khi đi vào hoạt động, nhà máy sẽ đóng góp cho lưới điện quốc gia khoảng 7,2 tỷ kWh/năm, góp phần giảm sức ép thiếu điện do nhu cầu ngày càng tăng cao, góp phần bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia và phát triển kinh tế khu vực Đồng bằng sông Cửu Long. Nhà máy sử dụng than nhập khẩu với lượng tiêu thụ hằng năm hơn 3 triệu tấn.
Tuy nhiên trên thực tế, dự án này phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức và "đặc biệt" hơn nhiều dự án nhiệt điện khác. Dự án có những thời điểm dự án bị chậm tiến độ so với kế hoạch, thậm chí có những hạng mục quan trọng phải dừng đến mấy năm bởi vướng phải những khó khăn mang tính đặc thù chưa từng có của một dự án điện.
Đầu tiên phải kể đến việc đây là một trong những dự án điện đầu tiên áp dụng cơ chế giá hợp đồng điều chỉnh khiến các bên khá lúng túng về cơ chế thanh toán, định mức, đơn giá, ảnh hưởng rất lớn đến tiến độ.
Thứ hai, việc triển khai gói thầu cung cấp Hệ thống khử lưu huỳnh (FGD) gặp phải sự cố do bất đồng giữa các nhà thầu phụ, buộc phải tạm ngừng. Do đó, so với kế hoạch ban đầu, gói thầu này bị trễ 34 tháng, trở thành một trong những yếu tố chính làm chậm tiến độ tổng thể của Dự án NMNĐ Sông Hậu 1.
Bên cạnh đó, đại dịch Covid-19 trong 2 năm 2020-2021 đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến quá trình triển khai dự án khi đang ở giai đoạn cuối. Dịch bệnh khiến việc huy động nhân lực, vật tư, thiết bị gặp nhiều khó khăn, chậm trễ. Số lượng chuyên gia nước ngoài không đáp ứng đủ nhu cầu cần thiết cho công tác chạy thử các hệ thống của nhà máy do thủ tục nhập cảnh mất nhiều thời gian. Đồng thời, việc huy động chuyên gia trong nước cũng gặp khó khăn tương tự do nhiều địa phương áp dụng các biện pháp giãn cách xã hội...
Tiếp nhận nhiên liệu than tại cảng NMNĐ Sông Hậu 1
Tuy nhiên, vượt qua những khó khăn, nhà máy đã vận hành chính thức vào tháng 11/2021 và chính thức khánh thành vào ngày 16/7/2022.
Trong thời gian qua, nhà máy đã ghi nhận kết quả tích cực. Từ khi vận hành thương mại đến 31/12/2024, NMNĐ Sông Hậu 1 đóng góp vào ngân sách Nhà nước ước đạt 924,29 tỷ đồng. Nhà máy đã tạo việc làm cho nhiều lao động tại địa bàn tỉnh Hậu Giang và các tỉnh, thành phố lân cận như Vĩnh Long, Cần Thơ, Sóc Trăng.
Mới đây, n hà máy này đã được công nhận là nhà máy điện mới tốt nhất năm 2024, là nhà máy nhiệt điện than có độ khả dụng cao nhất trong cả nước. Đồng thời, đây cũng là nhà máy nhiệt điện than tham gia thị trường điện có sản lượng điện phát lên lưới điện quốc gia trong năm cao nhất với 7,049 tỷ kWh.
Điều đáng nói là, NMNĐ Sông Hậu 1 cũng là nhà máy nhiệt điện than đầu tiên ứng dụng trí tuệ nhân tạo AI để dự đoán hiệu suất lò hơi và nâng cao hiệu quả vận hành...
Về mục tiêu nhiệm kỳ 2025 - 2030, Đảng ủy nhà máy đặt mục tiêu phấn đấu NMNĐ Sông Hậu 1 là nhà máy nhiệt điện than hàng đầu tại Việt Nam về độ khả dụng, hiệu năng và sản lượng điện; phấn đấu hoàn thành chỉ tiêu sản lượng điện sản xuất (5 năm) là: 35 tỷ kWh; Giảm suất tiêu hao nhiệt, phấn đấu tiệm cận với mức của hợp đồng mua bán điện (PPA).
Song song với đó, nhà máy sẽ tập trung vào các lĩnh vực chính về sản xuất, kinh doanh điện năng; quản lý vận hành, bảo dưỡng, sửa chữa các thiết bị nhà máy điện; Xây dựng các giải pháp để đưa nhà máy vào hoạt động ổn định, an toàn, chất lượng, có hiệu quả...
