Cho đến thời điểm hiện tại, mới chỉ có duy nhất TP.HCM triển khai công bố thông tin về dự thảo bảng giá đất, được áp dụng từ ngày 1/8/2024 đến 31/12/2024.
Theo Sở Tài nguyên và Môi trường TP.HCM giải thích, nguyên nhân là do TP.HCM phải chấp hành nghiêm quy định tại Khoản 1 Điều 257 Luật Đất đai 2024 nên phải xây dựng dự thảo bảng giá đất, do không còn quy định về hệ số điều chỉnh giá đất và phải cập nhật giá đất tái định cư. Nếu như không triển khai, sẽ dẫn đến tắc nghẽn công tác xác định nghĩa vụ tài chính của hộ gia đình, cá nhân cũng như công tác bồi thường giải phóng mặt bằng tái định cư.
Tuy nhiên, phía HoREA cho rằng cách hiểu của đơn vị này về nội dung của Khoản 1 Điều 257 Luật Đất đai 2024 chính là bảng giá đất do UBND cấp tỉnh ban hành theo quy định của Luật Đất đai 2013 và cả hệ số điều chỉnh giá đất theo quy định tại Nghị định 44 và Nghị định 45, "được tiếp tục áp dụng đến hết ngày 31/12/2025".
Trong trường hợp cần thiết thì UBND cấp tỉnh quyết định sẽ điều chỉnh bảng giá đất theo quy định của Luật Đất đai 2024 cho phù hợp với tình hình thực tế về giá đất tại địa phương, nội dung điều chỉnh bảng giá đất có thể điều chỉnh bảng giá đất tại một số vị trí đất hoặc tất cả các vị trí đất.
HoREA nhận định, trong mọi trường hợp "tính tiền sử dụng đất khi Nhà nước công nhận quyền sử dụng đất ở hoặc cho phép chuyển mục đích sử dụng đất từ đất nông nghiệp, đất phi nông nghiệp không phải là đất ở sang đất ở đối với phần diện tích đất ở vượt hạn mức giao đất ở cho hộ gia đình, cá nhân", theo quy định của Luật Đất đai 2013 và Nghị định 44, Nghị định 45 thì đều cần áp dụng đồng thời bảng giá đất và hệ số điều chỉnh giá đất chứ không chỉ áp dụng có mỗi bảng giá đất.
HoREA mong muốn Ủy ban Thường vụ Quốc hội "giải thích luật", cụ thể đối với Khoản 1 Điều 257 Luật Đất đai 2024.
Thực tế hiện nay các hồ sơ tính tiền sử dụng đất khi Nhà nước công nhận quyền sử dụng đất ở hoặc cho phép chuyển mục đích sử dụng đất từ đất nông nghiệp, đất phi nông nghiệp không phải là đất ở sang đất ở đối với phần diện tích đất ở vượt hạn giao đất ở cho hộ gia đình, cá nhân trên địa bàn TP. HCM đều bị dừng thực hiện thủ tục "tính tiền sử dụng đất" tại cơ quan thuế, để chờ quyết định của cơ quan có thẩm quyền về việc có hay không ban hành bảng giá đất điều chỉnh và thời điểm áp dụng (nếu có).
HoREA cho rằng quy định tại Khoản 1 Điều 257 Luật Đất đai 2024 có thể chưa đủ độ rõ để các địa phương có thể thống nhất cách hiểu, dễ hiểu và thực hiện, mà để giải thích luật chỉ có Ủy ban Thường vụ Quốc hội mới có thẩm quyền giải thích luật.
Do đó, HoREA đã có văn bản đề nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội tiến hành xem xét, giải thích luật đối với nội dung tại Khoản 1 Điều 257 Luật Đất đai 2024 để các địa phương thống nhất cách hiểu, dễ thực thi cũng như để người dân có quyền yên tâm, có thêm thời gian một năm rưỡi để chuẩn bị tài chính cũng như thực hiện xin cấp sổ đỏ và sổ hồng.
Trước đó, HoREA cũng đã có đề xuất về việc TP. HCM nên "tạm hoãn" việc ban hành dự thảo bảng giá đất mới ở thời điểm hiện tại.
Theo kiến nghị của HoREA, hiện TP. HCM nên tập trung vào việc xây dựng, hoàn thiện "Dự thảo bảng giá đất lần đầu" để công bố và áp dụng kể từ ngày 1/1/2026 theo quy định tại Khoản 3 Điều 159 Luật Đất đai 2024.
Liên quan đến việc ban hành dự thảo bảng giá đất mới, trong cuộc họp báo kinh tế - xã hội thường kỳ tháng 7/2024 TP. HCM diễn ra vào chiều 1/8, ông Nguyễn Toàn Thắng - Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) thông tin cho biết, hiện thành phố đang cho ý kiến, nên bảng giá đất điều chỉnh sẽ chưa được áp dụng từ 1/8.
Việc điều chỉnh bảng giá đất mới lần này gồm 7 bước và hiện cơ quan quản lý đang hoàn thiện nốt bước cuối cùng. Ngoài ra, Ủy ban Nhân dân TP. HCM cũng sẽ xin ý kiến Trung ương trong việc "gỡ vướng" thủ tục về đất đai sau ngày 1/8.
Nếu được thông qua, bảng giá đất điều chỉnh sẽ được sử dụng đến hết năm 2025. Từ đầu năm 2026, TP. HCM sẽ áp dụng bảng giá đất hàng năm chung theo Luật Đất đai 2024.